Aksaray Gezilecek Yerler ve Rotalar

1. Ihlara Vadisi

Ihlara vadisi, Aksaray’ın Güzelyurt ilçesinde bulunup ilin simgesi haline gelmiştir. Hasan Dağı’nın lavları sonucunda çöken bölgede nehir ve su yollarının aşındırdığı vadi hem kurak iklimi hem de yemyeşil doğayı aynı çatı altında toplamaktadır. Melendiz Çayı’nı kucaklayan görüntüsüyle ve çeşitli bitkileri konuk etmesiyle ilgi çekmektedir.

Ihlara vadisine ve Melendiz Çayı’na ulaşmak için 394 merdiven basamağı inmek gerekiyor. 18 km boyunca uzanan ve bazı noktalarda 150 metre yüksekliğe ulaşan vadide yok yok. Kayalardan oyulma ibadethaneler, barınaklar, sayısız mezar ve kiliseler bulunmaktadır. Çayın etrafı yeşilliklerle süslenirken tarihin dokusuyla da bütünleştiğini gözlemliyoruz. Milyonlarca yılda oluşan vadide, 6.yüzyıl ve 13.yüzyıl arasında kiliselerin yapıldığı düşünülüyor.

Ihlara Vadisi’ndeki bazı kiliseler; Direkli Kilise, Saint Georges Kilisesi, Pürenli Seki Kilisesi, Karanlık Kale Kilisesi, Sümbüllü Kilise, Bahaeddin Samanlığı Kilisesi, Ala Kilise, Çanlı Kilise, Karagedik Kilisesi’dir.

2. Eğri Minare

13.yüzyılda Selçuklu Devleti hükümdarı I.Giyaseddin Keyhüsrev tarafından 1221-1236 yılları arasında yapılmıştır. Eğri Minare kırmızı tuğlalardan yapıldığı için halk tarafından Kızıl Minare adı da verilmektedir. Eğri minare yıkılma tehlikesi ile baş başa kaldığından günümüzde çelik halatlarla bağlanmıştır.

Zeminden itibaren 3 farklı eğiklik tespit edildiği için minare gerçekten de eğridir. Mimarı tarafından eğik tasarlandığı görüşü hâkim olsa da belirli bir kanıt yoktur. Bir adet şerefesi ile 92 basamak merdiveni barından minare 30,6 metre yüksekliği ile göz kamaştırır.

3. Acemhöyük

Aksaray’ın Yeşilova kasabasında yer almakta olup 700 metre ebadı ile devasa bir yapıdır. Yapımı M.Ö.3000’e kadar uzanmaktadır. M.Ö. 18.yy. çıkan bir yangın ile bölgedeki yaşam sonlansa da M.Ö. 6.yy. dan Roma dönemine kadar tekrar belirli aralıklarla yaşam sürdü.

Acemhöyük’te yapılan kazılarda Saraylar, çeşitli tabak ve çanak, çömlek, barınak, altın eşya ve fildişi yapıtları bulunmuştur. Günümüzde Aksaray’ın çehresine farklı bir bakış katan Acemhöyük tüm ihtişamıyla, medeniyetler arası bağ kurmamıza yardımcı oluyor.

4. Sümbüllü Kilise

Yapımı 9.yüzyıla kadar uzanan farklı uygarlıklara ev sahipliği yapmış tarihi eserlerimizdendir. Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından restore edilen kilise ziyarete açıktır.

Sümbüllü Kilise içerisinde, Freski barınma merkezi, mutfak, içinde naaş olmayan mezarlıklar barındırmaktadır. Bu nedenle kiliseden ziyade bir Manastır özelliği taşımaktadır.

5. Güzelyurt Evleri

Aksaray’ın Güzelyurt ilçesinden adını alır. İki mahalle olarak ayrılmış olup aşağı ve yukarı mahalle diye adlandırılırlar. Aşağı mahalledeki evler kaya oyması ve üstüne sonradan eklenti yapılan evlerdir. Yukarı mahalledeki evler ise 1700-1900 yılları arasında inşa edilmiştir. Bu mistik evlerde genelde kemer sistemi görülmektedir.

Osmanlı Devleti zamanında burada Türkler ve Rumlar kardeşçe yaşamışlardır. Kurtuluş savaşı sonrası yapılan mübadele ile bu bölgedeki Rumlar evlerini Yunanistan’dan gelen Türklere bırakmıştır. Bölgeye yerleşen Türkler ise evlere sahip çıkıp günümüzdeki haline getirmişlerdir.

Tarihi dokunun korunmasıyla birlikte ve restore çalışmaları yer yer görülmektedir. Aksaray’da Güzelyurt Evleri otel ve konaklama için gelen turistlere ev sahipliği yapıyor. Gezip görmenin yanı sıra muhakkak konaklama yaparak bu tarihi lezzet tadılmalıdır.

6. Aksaray Zinciriye Medresesi

Karamanoğulları Beyi Yahşi Bey tarafından 1336’da yapılmıştır. Medrese 14 ayrı bölümden oluşur. Minaresi, kemerleri, mihrabı, yapımında yerel kesme taşlar ve tuğla kullanılmasıyla klasik Selçuklu yapıtlarına benzer.

Zinciriye Medresesi hadis, fıkıh, tefsir, edebiyat ve tıp dersleri vererek dönemin önemli ilim insanlarını yetiştirmiştir. Cemaleddin Aksaray-i bu medresenin mühim ilim insanlarındandır. 1940 yılına kadar medrese olarak hizmet veren Zinciriye Medresesi daha sonra hapishane olarak kullanılmaya başlanmıştır

1969 yılından sonra ise müze olarak konukları ağırlamaya başlamıştır. Vakfiyesi, görevlileri ve eğitim öğretim hizmetleri ile asırlarca hizmet veren medrese günümüzde akustiğini hala koruyor.

7. Nora Antik Kenti

Nora Antik Kentinin tam olarak kuruluşu bilinmemekle birlikte M.S. 400’lü yıllar olduğu düşünülmektedir. Hasan dağının kuzeyinde yer alan yerleşim yerinde Kilise, çok sayıda ev ve askeri komuta yerleri vardır. Yıpranmış freskler dikkatleri çeken unsurlardandır.

Doğu Roma ve Bizans kalıntılarının ağırlıklı olduğu bölgede Hristiyanlığın hâkim olduğu açıkça görülüyor. Vadinin orta alanındaki Nora Antik Kentini ziyaret eden konuklar tarihin derinliklerinde kayboluyor.

8. Hasan Dağı

3268 metrelik rakımıyla Aksaray’ın ikonik bir değeridir. İç Anadolu bölgesinde Erciyes Dağından sonra en yüksek rakımlı dağdır. Volkanik bir dağ olan Hasan Dağı’nın Büyük Hasan ve Küçük Hasan olmak üzere iki krateri vardır. Hasan Dağı’nın tarihte savaşlarda haberleşme için kullanılması dağın önemini artırmıştır.

Etekleri meşe ormanlarıyla kaplıdır. İklimi kışları soğuk ve karlı yazları ise kuraktır. Bu özellikleri ile Hasan Dağı kayak, dağcılık, yamaç paraşütü gibi sporları yapmaya uygun olduğu gibi piknik ve seyahat için de uygundur. Dağ eteklerinde kamp yapmak isteyen konuklar için bulunmaz bir fırsatı içinde barındırır.

Hasan Dağı’ndan Erciyes ve Tuz Gölü manzarası ile oksijene doyum olmadığını düşünen turistler, buradan hiç ayrılmak istemiyor.

9. Aksaray Müzesi

Aksaray Müzesi 1969 yılında Zinciriye Medresesi içerisinde faaliyetlerine başlamıştır. 2006 yılında günümüzdeki konumuna taşınan müzenin 2014 yılında Kronolojik sıraya göre düzenlenmesi ile bugünkü halini almıştır. 3 katlı müzede arkeolojik kazılardan elde edilen 15639 tarihi eser sergilenmektedir.

Antik çağlardan başlayarak Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine kadar uzanan tarihi dokuyu hissetmek mümkündür. Aksaray İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne bağlı olarak ziyaretlere açıktır.

10. Seyir Terası

Aksaray merkezi kuş bakışı görme imkânı sağlayan Aksaray Seyir Terası bölgenin yoğun ilgi gören yerlerindendir. Aksaray’ın en yüksek tepelerinden biri olan Kırkkızlar Tepesi’nde bulunan seyir terası ziyaretçilerine oldukça konfor sağlıyor.

Aksaray Belediyesi tarafından yaptırılmış olup daha sonra özel bir işletmeye devredilmiştir. Temiz hava bol oksijen almak isteyenler terastaki kafe ve restoran hizmetinden de faydalanmaktadır. Bu nedenle 4 mevsim ilgi görmesiyle bölgenin can alıcı noktalarındandır.

11. Saat Meydanı

Aksaray Saat Meydanı aslında Sultan II.Abdulhamit tarafından yapılmak istenmesine rağmen, emrinin üzerinden 140 yıl geçtikten sonra inşa edilmiştir. Öncesinde fıskiye olan noktadan fıskiyenin kaldırılmasıyla kule yerleştirilmiştir.

Şehir merkezine ayrı bir renk katan saat kulesi hem zamanın önemini anlatmak hem de nirengi noktası olarak kullanılmaktadır. Uzunluğu 10 metre 60 santim olan kulenin 4 tarafında da saat ve Osmanlı Tuğrası yer almaktadır.

12. Somuncu Baba Türbesi

Somuncu Baba Türbesi, Aksaray’ın en çok ilgi gören Türbesidir. Her yıl yüzbinlerce insan bu türbeyi ziyaret edip dua etmektedir. 1331 yılında Kayseri’de dünyaya gelen Şeyh Hamid-i Veli’nin seyyid soyundan olduğu söylenmektedir. İlk tahsilini babasında almış ve daha sonrasında Şam, Tebriz ve Erbil’de ilim öğrenmeye devam etmiştir.

Birçok il ve ilçeye yerleşerek ilham kaynağı olan Somuncu Baba, sırrı ortaya çıktıktan sonra farklı bölgelere geçerek orada da ilim ve irfan dağıtmaya devam etmiştir. En tanındık talebesi Hacı Bayram-ı Velidir. 1412 yılında vefat eden hocasının cenaze namazı kıldıran Hacı Bayram-ı Veli, bu bölgeye defin işlemini gerçekleştirmiştir.

Somuncu Baba Türbesi’nin içerisinde Cami, çilehane, abdesthane ve Somuncu Baba naaşı bulunmaktadır. Bir başka rivayete göre ise naaşı Malatya’da olduğu söylenmektedir. Somuncu Baba Aşkın Sırrı filmi ile de Somuncu Baba Şeyh Hamid-i Veli’ye ışık tutulmaya çalışılmıştır.